Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzona w Genewie 30 września 1957 roku została ratyfikowana przez Polskę w roku 1975

Umowa ADR to obszerny akt prawny, obejmujący zakresem regulacji szereg dziedzin związanych z przewozem towarów niebezpiecznych. Składa się ona z Umowy właściwej, określającej stosunki prawne między uczestniczącymi stronami oraz z załączników A i B, które zawierają przepisy regulujące w szerokim zakresie warunki przewozu poszczególnych towarów niebezpiecznych w transporcie drogowym.

Przepisy umowy są nowelizowane w cyklu dwuletnim – uaktualniona oficjalna polska wersja językowa umowy (tekst jednolity) jest ogłaszana w Dzienniku Ustaw.

Kierowca przewożący towary niebezpieczne

Do kierowania pojazdem przewożącym towary niebezpieczne w przewozie drogowym, w stosunku do którego Umowa ADR wymaga ukończenia przez jego kierowcę kursu ADR, jest uprawniona osoba, która posiada ważne zaświadczenie ADR.

Zaświadczenie ADR otrzymuje osoba, która:

• ukończyła 21 lat, z wyjątkiem kierowców pojazdów należących do Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,
• spełnia wymagania określone w przepisach prawa o ruchu drogowym i o transporcie drogowym w stosunku do kierowców wykonujących przewóz drogowy,
• ukończyła odpowiedni kurs ADR:
  – początkowy, jeżeli ubiega się o wydanie zaświadczenia ADR po raz pierwszy,
  – doskonalący, jeżeli ubiega się o przedłużenie zaświadczenia ADR,
• złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin kończący kurs ADR początkowy albo doskonalący.

Od 2003 roku każde przedsiębiorstwo związane z transportem drogowym towarów niebezpiecznych (przewoźnik, firma odbierająca i wysyłająca towary niebezpieczne) zobowiązane jest do współpracy z doradcą do spraw bezpieczeństwa, którego zadaniem jest pomoc w realizacji wymagań nałożonych przez konwencję, sporządzanie obowiązkowych sprawozdań rocznych do wojewody oraz wprowadzanie odpowiednich procedur i instrukcji bezpieczeństwa.

W transporcie drogowym w krajach objętych umową ADR pojazdy przewożące substancje niebezpieczne powinny być oznakowane znormalizowanymi tablicami ADR.

Wszystkie produkowane na świecie materiały niebezpieczne dzieli się na 13 klas zagrożeń ze szczegółową klasyfikacją tych materiałów w poszczególnych klasach:

Klasa

1 – Materiały i przedmioty wybuchowe

2 – Gazy

3 – Materiały ciekłe zapalne

4.1 – Materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne oraz materiały wybuchowe stałe odczulone

4.2 – Materiały samozapalne

4.3 – Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy zapalne

5.1 – Materiały utleniające

5.2 – Nadtlenki organiczne

6.1 – Materiały trujące

6.2 – Materiały zakaźne

7 – Materiały promieniotwórcze

8 – Materiały żrące

9 – Różne materiały i przedmioty niebezpieczne

1 materiały wybuchowe

2.1 gazy palne

2.2 gazy niepalne

2.3 gazy trujące

3 ciecze zapalne

4.3 niebezpieczne w zetknięciu z wodą

5.1 utleniające

6.1 trujące

6.2 zakaźne

7 radioaktywne

8 żrące

9 niebezpieczne

W jednostce transportowej wymagającej oznakowania tablicami barwy pomarańczowej powinno znajdować się następujące wyposażenia:

– co najmniej jeden klin na każdy pojazd, odpowiedni do masy i średnicy kół pojazdu, przeznaczony do zabezpieczenia pojazdu podczas postoju na spadku;

– dwa stojące znaki ostrzegawcze przeznaczone do oznakowania miejsca awarii, np. trójkąty ostrzegawcze lub pachołki z elementami odblaskowymi;

– kamizelka ostrzegawcza, np. zgodna z normą EN 471, dla każdego członka załogi pojazdu;

– latarka dla każdego członka załogi pojazdu;

Zabrania się wchodzenia do przedziałów ładunkowych pojazdów zamkniętych, przewożących materiały ciekłe zapalne o temperaturze zapłonu nie wyższej niż 60°C lub gazy palne klasy 2, z latarkami lub innymi urządzeniami oświetleniowymi, które mogą spowodować zapalenie się gazów palnych lub par.

– rękawice ochronne np. nitrylowe lub skórzane, dla każdego członka załogi pojazdu;

– okulary ochronne lub inna ochrona oczu, np. przyłbica, dla każdego członka załogi pojazdu;

– płyn do płukania oczu (nie jest wymagany w przypadku przewozu materiałów i przedmiotów wybuchowych oznakowanych nalepkami nr 1, 1.4, 1.5, 1.6 oraz gazów oznakowanych nalepkami nr 2.1, 2.2 lub 2.3);

– łopata w przypadku przewozu materiałów ciekłych lub stałych oznakowanych nalepkami nr 3, 4.1, 4.3, 8 lub 9;

– maska ucieczkowa (np. półmaska ucieczkowa lub maska z pochłaniaczem zespolonym do gazu / pyłu typu A1B1E1K1-P1 lub A2B2E2K2-P2, zgodnie z normą EN 141), w przypadku przewozu towarów o właściwościach trujących, oznakowanych nalepkami nr 2.3 lub 6.1 dla każdego członka załogi pojazdu:

– pojemnik (do zbierania niewielkich ilości uwolnionego ładunku) w przypadku przewozu materiałów ciekłych lub stałych oznakowanych nalepkami nr 3, 4.1, 4.3, 8 lub 9